Елде 2021 жылы бес мыңға жуық әйелден сүт безі ісігі анықталды. Жылына 36 мың адам осындай онкологиялық дертке шалдықса, 14 мыңға жуығы көз жұмады. Бұл аурудың қаншалықты қауіпті екенін осыдан-ақ аңғаруға болады. «Естігенде құлап түсе жаздадым». Өз диагнозы туралы жайында әңгімесін Қадиша Мұсақолова осылай деп бастады. Қатерлі ісікке шалдыққанын білген ана «өмірім осымен бітті» деп ойласа керек. Қадиша Мұсақұлова, онкологиялық ауруға шалдыққан науқас: – 1-саты жатыр мойны қатерлі ісігі деген диагноз қойды. Оны естігеннен кейін бітті деп ойладым. Адамдар осылай рак болады екен деп ойлап қалдым. Абырой болғанда, 63 жастағы әйел дәрігерге дер кезінде барыпты. Соның арқасында жатыр мойны қатерлі ісігін бастапқы кезеңінде анықтап, операция жасалды. Бірақ бұл бір ғана мысал. Денсаулығына салғырт қарап, ауруын асқындырып алатындар көп. Қадиша Мұсақұлова, онкологиялық ауруға шалдыққан науқас: – Маған операция жасады. Операция өте сәтті өтті. Себебі мен аурудың басталған кезеңінде келген екенмін. Қазір мен өзімді өте жақсы сезінемін. Қазақстандағы барлық әйел-қыздарға беретін кеңесім, өз уақытында дәрігерге көрініп, жоспарлы скринингтен өтіп тұрса, ауруын өз уақытында байқаса, оны жеңу де жеңіл болады екен. Кәрімжан Құсайынов, көпсалалы медицина орталығы бас дәрігерінің орынбасары: – Жатыр мойны қатерлі ісігі өте жиі кездеседі. Мысалы, 5-6 жыл бұрын жылына 9-10 адамнан осы қатерлі ісікті анықтайтынбыз. Енді соңғы жылдары көбейіп барады, 25-30-ға дейін жетті. Дәрігерлердің айтуынша, қатерлі ісікке шалдыққандардың қатары жылдан жылға көбейіп барады. Оған себеп көп. Ішкі күйзеліс, ауа райындағы өзгерістер мен химиялық, биологиялық, физикалық факторлар. Диляра Кайдарова, ҚР Бас онкологы, ҚР Ұлттық академиясының академигі: – Бірінші орында – сүт безі қатерлі ісігі. Биылдың өзінде 5 мыңға жуық жаңа жағдай тіркелді. Екінші орында өкпе қатерлі ісігі – 3500 жағдай. Ал үшінші орында – ішек қатерлі ісігі. Биыл 3200 адамнан осындай обыр анықталды. Кәрімжан Құсайынов, көпсалалы медицина орталығы бас дәрігерінің орынбасары: – Бұл проблеманы шешудің енді екі жолы бар. Бірінші өз-өзін сақтау. Екінші скрининг. Қазір халықтың бәрі біледі. Қазақстанда үш түрі бар. Ол сүт безінің обыры, жатыр мойнының обыры, үшінші колоректалды рак. Ол – қатерлі ісік тоқ ішекте пайда болатын жағдай. Біздің елде онкологиялық ауруларды тегін емдейді. Сәулелік ем мен операциялар да тегін. Ал қатерлі ісікке күдік болса, КТ, МРТ сынды диагностикадан да ақысыз өтуге болады. Ол үшін тек өзіңіз тіркелген емхананың онкологына барып, тексеруге жолдама алу керек. Бұл дертпен күрестегі маңызды қадам. Өйткені неғұрлым ерте анықталған аурудың емі де жеңілдеу. Ғазиза Мұхамеджанова, Ержан Рахманбердиев