Ақтөбеде кинологтардың көпсайысы өтіп жатыр

Ақтөбеде иісшіл иттердің жарысы өтіп жатыр.

Кинологтардың сайысында Батыс өңірдегі әскери бөлімдер арасында үздіктер анықталады. Қызметтік иттер жарылғыш заттар мен есірткі іздеп, із кесуі тиіс.

Артур Әменов Ақтөбеге екі күн бұрын келген. «Радмир» аталатын иті жергілікті табиғатқа үйреніп, сайыс өтетін орынға әбден бейімделуі тиіс. Он жылға жуық иісшіл ит баптап жүрген кинолог бірінші кезекте жануардың көңіл-күйіне аса назар аудару керек дейді. 

Артур Әменов, 5517 әскери бөлімінің аға нұсқаушысы:

- Адам іздеуге арналған бұл ит деген. Сотталған қашқан кезде осы итпен барамыз біздер іздеуге. Адам жоғалған жағдайда біздерді шақыртады. Сол кезде барамыз. Былтыр Жаңаөзен қаласында өткен осы "Батыс РГК" жарысында осы итпен розыскной бөлімінде бірінші орын алдым. Патрульно-розыскноймен.

Сайысқа Атырау мен Ақтау, Жаңаөзен, Орал және Ақтөбе қалаларынан 15 сарбаз бен қызметтік ит қатысып жатыр. Бірінші кезекте кинологтың шымырлығы мен жануардың дене тұрпатының мығымдығы анықталады.

Мансұр Есқожин, тілші:

- Бұрын кинологияда негізінен неміс овчаркалары жүрген болса соңғы жылдары кинологтар бельгиялық овчарканың малинуа тұқымын таңдайды. Себебі бұл иттер өте төзімді келеді. Жоғалған адамды 6 сағатқа дейін тоқтамастан іздеуге бар. 

Бірақ бұл жолы орман ішінде жасырынған адамды 15-20 минут ішінде табу керек. Сонда ғана ұпай жазылады. Жарылғыш затын іздегенде де иісшіл ит аса мұқият болуы тиіс. Себебі шалт қимылдан жарылып кетуі қауіпі бар екендігі ескеріледі. 

Максим Попов, "Батыс" өңірлік қолбасшылығы кинологиялық қызметінің бастығы:

- Жарылғыш заттарды іздейтін иттерге жаңа иістерді үйретіп жатырмыз. Бұрын химиялық жасанды бұйымдар қолдансақ, қазір тротилдің өзін пайдаланамыз. Есірткі іздеуге машықтанған жануарларға да дәстүрлі өсімдік тектес бұйымдардан бөлек химиялық, синтетикалық есірткілерді де анықтауды үйретіп жүрміз.  

Биылғы сайыстың ерекшелігі – иісшіл иттер кинологты да қорғауы тиіс. Яғни шартты қылмыскер шабуыл жасағанда иесіне төнген қауіптің бетін қайтару әдіс-тәсілдерін көрсетеді. Батыс аймақтағы әскери бөлімдері арасында өткен жарыстың үздіктері республикалық сайысқа жолдама алады. 

Мансұр Есқожин, Айнадин Молдабеков, Айбек Даутов