Жетісу облысында 30 шақты тарихи-мәдени ескерткіш табылды

Археологтар Жетісу облысының Ақсу ауданында 30 шақты тарихи-мәдени ескерткіштің бар екенін анықтады, деп хабарлайды «Хабар 24».

Тау шатқалдарындағы петроглифтер кешені, обалар, көне тұрақтар шағын құрамдағы экспедиция кезінде табылды. Мыңжылдық тарихымыздың құпиясын зерттеп жүрген ғалымдармен тілшіміз тілдесіп қайтты.

Сергей Ярыгин мен Николай Ильдеряков 2 жылдан бері Ақсу ауданын зерттеп келеді. Археология институтының ғылыми қызметкерлері қазір Қайрақкөл мен Күнгей тауын кезіп жүр. Сол жерден тапқан қос тамғаны олжасына балайды. Себебі таңба меншік иесінің, қауымдастықтың және елдіктің белгісі, - дейді археологтар.

Сергей Ярыгин, Ә. Марғұлан атындағы археология институтының жетекші ғылыми қызметкері:

- Белгілер ерте темір дәуірі мен орта ғасырларға жатады. Тамға белгілі бір территориялық аумақты оның иесі бар екенін айғақтайды немесе рәсім өтетін жерге салынады. Мына жерде қатар тұрған 2 белгі одақтың құрылғанын немесе келісім жасалғанын білдіреді.

Петроглифтер кешені суреттердің көптігімен әрі жақсы сақталғандығымен ерекшеленеді. Көбіне онда жануарлар бейнесі мен аң аулау барысы сипатталған.

Шыңғыс Қалиден, тілші:

- Археологтар Ақсу өзенінің аңғарынан 15 мыңнан астам петроглифті анықтаған. Олар қола дәуірінің соңғы кезеңі мен ХХ ғасырға дейінгі аралықты қамтиды. Мамандар тасқа салынған суреттерге қарап бұл жердің қола дәуірінен бері құтты мекен болғанын білуге болады дейді.

Экспедиция барысында көне тұрақтар мен обалардың да бар екенін белгілі болды. 2 жылдың ішінде археологтар 30 шақты тарихи мәдени ескерткішті тіркеген. Арасында дәуір сабақтастығынан сыр шертетіндері де бар.

Николай Ильдеряков, Ә. Марғұлан атындағы археология институтының  ғылыми қызметкері:

- Керуен бейнеленген суреттегі мына түйе қола дәуірінде салынған, екіншісі ерте темір дәуіріне жатады. Ал үшіншісі орта ғасырларда қашалған. Үшеуі де бір бағыттағы көшті көрсетіп тұрғандай.

Ғалымдар петроглифтар мен тамғалардың өлшемін алып, суретке түсіріп жатыр. Алдағы уақытта оны картаға енгізіп, кешенді зерттеу жұмыстарын жүргізбек.

Авторлары: Шыңғыс Қалиден, Қуаныш Түргенбаев.