Лудомания. Елдегі әрбір бесінші жас құмар ойынының құлы

Лудоманияға шалдыққандар көбейіп барады.

Өткен жылдың осы кезеңінде Алматыдағы психикалық денсаулық орталығының сенім телефонына 80-нен аса қоңырау түскен. Ал биыл 150-ге жуық адам көмек сұрап хабарласқан.

Сондықтан, құмар ойындардың жарнамасын жүгендеу керек. Олай болмаған жағдайда лудомандардың қатары тіптен артып кетеді. Орталық мамандарының пікірі осындай.

Дәрігерлердің айтуынша, лудоманияға шалдыққан адамның ең бірінші мінез-құлқы өзгереді. Қарапайым сөзбен айтсақ, үнемі сіркесі су көтермей тұрады. Ашуланшақ болып кетеді. Түн ұйқысы бұзылады. Оған қоса, асқа зауқы болмайды. Ешкіммен сөйлеспейді. Осы белгілер байқалған кезде маманға қаралу керек. Жақындары қолұшын созуы тиіс. Әйтпесе оның соңы қиын жағдайға әкеледі, деп дабыл қағып отыр дәрігерлер.

Мұны лудоманияға шалдыққан жігіт ағасы да растайды. Ол аты-жөнін айтпауымызды өтінді. Жасы 50-ге жуықтап қалған. Құмар ойынды 5 жыл бойы ойнаған. Өздігінен қоя алмаған соң Павлодардағы психикалық денсаулық орталығының оңалту орталығына келген. 5 ай болды осында. Тағы 2 ай жатады. Ойынның кесірінен жұмысынан шығып қалған. Туған-туыс, дос-жарандарымен араз. Енді мүлдем қоямын,-деп отыр. Ол кеңесшілер курсын оқып, өзі сияқты құмар ойынға кіріп кеткен адамдарға көмектескісі келеді.

Лудоман:

- Өзіміздің патологиямыз, қиындық іздеп сан мың жерден кетіп қалғымыз келеді. Соны ойлап неше түрлі ой келеді. Сондықтан маманмен сөйлесу керек. Олар ішкі дүниеңдегі нәрселерді сыртқа алып шығып, жұмыс істейді. Сонда ойлайсың шығып кетсең ойынға барар едім деп. Осы жерге келіп санаған кезде 80 млн теңге ұтылыппын.

Лудоманияның жас талғамайтынын Алматыдағы психикалық денсаулық орталығының директоры Сапар Рахменшеев те растап отыр.

Көмек сұрап келгендердің қатарында жасөспірімнен бастап, зейнеткерге дейін бар. Құмар ойынға тәуелділіктен арыла алмай жүрген жандарға дер кезінде көмек көрсетпесе, өз-өзіне қол жұмсауы мүмкін, - дейді.

Соңғы кезде мұндағы сенім телефонына хабарласатындар көбейген. Жақын арада бір жас жігіт келіп, мұңын шаққан. 

Сапар Рахменшеев, психикалық денсаулық орталығының директоры:

- Сонда ол айтып отыр: «Менің қарызым көбейіп кетті. Менің жұрттың бетіне қарауға да бетім жоқ. Оны иә, құтылайын десем жұмысым жоқ. Олар маған звондап, күнде іздейді. Сондықтан мен бұдан біржола құтылғым келіп, өзіме қол жұмсағым келді» - дейді. Сөйтіп, бізге, біздің сенім телефонға хабарласып, сосын біздің психолог, психотерапевт мамандарға келіп, осы жерде ем қабылдады.

Психотерапевт Мария Токарева лудоманияның да бірнеше кезеңі болатындығын айтады. Бас кезінде ойыншы өзін қадағалап жүргендей болады. Бірақ уақыт өте құмар ойынсыз тұра алмайтын халге жетіп, оның жетегінде кеткенін білмей қалады, - дейді.

Мария Токарева, психотерапевт:

- Ойынды жиі ойнаған сайын өзін басқаруды, ақшасын қалай жұмсау қажеттігін қолдан шығарып алғанын ұқпай қалады. Кейін оны үрей билей бастайды. Ол барлық эмоцияны ойыннан алғысы келеді. Сөйтіп, жұмысында, отабасында түйіткілдер пайда болады. Қарызға батады. Ең соңғы сатыда өз-өзіне есеп бере алмайды. Ойынның кесірінен бәрі кері кетеді. Әрине, бұл тұңғиықтан шығу үшін маманның көмегі қажет.

Соңғы зерттеулерге сәйкес, елімізде әрбір бесінші жас лудоман, құмар ойынның құрығына ілінген. Осы жылдың 4 айында букмекерлік компаниялардың айналымына 100 миллиард теңгеден астам қаражат түскен. Бұл жәйтті бұдан әрі ушықтырмай реттеген жөн. Қазір Парламент Мәжілісінің депутаттары лудоманияға қатысты заң жобасын әзірлеп жатыр.

Қарлығаш Қайыпбекова, Әбен Нарымбаев, «Хабар-24», Алматы